KONCEPCJA FUNKCJONOWANIA

I ROZWOJU

 

Biblioteki Publicznej Gminy Nur

na lata 2022-2027

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Opracowała: Katarzyna Dymek

 

 

 

                          

Wstęp

 

Odnajdywanie się w nieustannie zmieniającej się rzeczywistości, a nie kurczowe trzymanie się kiedyś obranych kierunków działania, poszukiwanie innowacyjnych rozwiązań, sztuka słuchania, ustawiczna ewaluacja, interdyscyplinarne podejście oraz umiejętne zarządzanie ryzykiem - tylko taki model instytucji kultury pozwala osiągnąć korzystne dla społeczeństwa zmiany na początku XXI wieku. Wykorzystując zastane zasoby - chcę wprowadzić nowe rozwiązania dające szansę na utrzymanie i rozwój placówki, kreśląc tym samym nowoczesną strategię jej funkcjonowania.

O ile tworzenie programów, wizji i strategii można określić jako intelektualne kształtowanie „rzeczywistości wirtualnej” lub „zagospodarowywanie przyszłości”, o tyle wdrażanie ich w działania instytucji kultury jest rzeczywistością realną. 

 

Biblioteki, zwłaszcza działające w małych miejscowościach - należą obecnie do instytucji, które musiały na nowo zdefiniować swoją rolę w społecznościach, na rzecz których działają. Coraz łatwiejszy dostęp do informacji i wiedzy przez Internet, a także spadek czytelnictwa „papierowych” książek i prasy wywiera istotny wpływ na ich tradycyjne funkcje. Tempo zmian zachodzących w globalnym świecie powoduje, iż ludzie muszą nieustannie adaptować się do nowych warunków, co z kolei powoduje konieczność uczenia się przez całe życie. Kompetencje zdobyte w szkole czy na uczelni nie wystarczają już do tego, by odnosić sukcesy zawodowe czy być aktywnym obywatelem. Stałe ich doskonalenie, innowacyjność i kreatywność stają się podstawą rozwoju. Wiele wysiłku wymaga też nadążanie za zmianami, jakie wynikają z rozwoju technologii komunikacyjnych i informacyjnych, a ich skutki społeczne trudno w pełni przewidzieć. Na warunki działania bibliotek wpływa też polityka kulturalna państwa, a także zainteresowanie kulturą ze strony władz regionalnych i lokalnych oraz ich polityka w tej dziedzinie. 

W tej sytuacji, aby jak najlepiej wywiązywać się z roli instytucji publicznej, biblioteki powinny stale poszukiwać nowych sposobów odpowiadania na zmieniające się potrzeby mieszkańców. Muszą też umieć wykazać sens swego istnienia pokazując, w jaki sposób przyczyniają się do rozwoju społeczności lokalnych, którym służą.

 Instytucja musi stworzyć własny program dostosowany do warunków lokalnych uwzględniający jego samorozwój, wewnętrzne doskonalenie, z położeniem nacisku na rozwijanie umiejętności, porozumiewania się i współpracę. Dzisiejsze funkcjonowanie biblioteki winno być oparte na partnerstwie i dialogu. 

Od kilku lat daje się zauważyć proces wiązania i wzmacniania więzi instytucji kultury ze środowiskiem lokalnym, integracji ich zadań z potrzebami najbliższego regionu. 

 

 Biblioteka to dla mnie centrum aktywności życia społeczno-kulturalnego, miejsce bez barier, integrujące środowisko lokalne, przyjazne dla wszystkich mieszkańców gminy, w którym mogą oni realizować swoje zainteresowania, twórczo spędzać wolny czas, zdobywać wiedzę oraz korzystać z różnych form rozrywki.

 

 

Koncepcja Funkcjonowania i Rozwoju

Biblioteki Publicznej Gminy Nur na lata 2022-2027

 

 

 

„Musicie od siebie wymagać, nawet gdyby inni od was nie wymagali…”

/Święty Jan Paweł II/

 

 

 

 

Opracowana przeze mnie Koncepcja Funkcjonowania i Rozwoju Biblioteki Publicznej Gminy Nur, zwana dalej Koncepcją, ukierunkowana jest na systematyczne doskonalenie warunków, jakie w instytucji w kolejnych latach będę stwarzała na rzecz funkcjonowania instytucji kultury na miarę XXI wieku, które będzie zadowalać wszystkich:

zaspokoi potrzeby mieszkańców gminy, będzie reagowała na oczekiwania środowiska lokalnego i zwierzchników. Moje działania będą miały na celu aktywizowanie społeczności lokalnej oraz promowanie szeroko rozumianej kultury w środowisku lokalnym i regionalnym,  

Chcę, aby Biblioteka w Nurze była zawsze przyjazna i atrakcyjna dla wszystkich  niezależnie od wieku. Chcę, aby było to miejsce pełne pasji, aby właśnie tu rodziły się pomysły na wielkie zmiany, aby był to swoisty azyl- miejsce inspirujące rozwój życia społecznego i kulturalnego... 

 

 

Program ten zakłada nie tylko utrzymanie, ale przede wszystkim poprawę jakości funkcjonowania Biblioteki, systematyczne analizowanie i ocenianie stopnia realizacji zakładanych priorytetów, opiera się jednocześnie na podtrzymywaniu mocnych stron pracy instytucji.

 

Koncepcja bazuje na realiach Biblioteki, dotychczasowych osiągnięciach i możliwościach realizacyjnych instytucji, która posiada już wyraźnie określone i akceptowane przez społeczność lokalną cele i kierunki działania. Uwzględnia zasady współczesnego zarządzania instytucją. Zawiera priorytety kulturalne oraz propozycje rozwiązań organizacyjnych i modyfikacji programu rozwoju Biblioteki. A wszystko to, oczywiście, w zgodzie z obowiązującym prawem, związanym z prowadzeniem placówki oraz ze Statutem Biblioteki Publicznej Gminy Nur. Ponadto cele strategiczne przedmiotowej koncepcji są zgodne z polityką Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

 

 

    Mam nadzieję, że Biblioteka Publiczna Gminy Nur będzie utożsamiana ze słowami:

 

 „Biblioteka to nie tylko zbiór książek, to także centrum życia, podstawowe ogniwo społeczeństwa. Biblioteka zawsze stanowiła jądro cywilizacji. To była przestrzeń, która formowała całą resztę - tradycję i pamięć, rozum i postęp.”

 

 /Pracownicy Biblioteki Raczyńskich i Członkowie Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich/

 

 

            ZAŁOŻENIA KONCEPCJI FUNKCJONOWANIA I ROZWOJU BIBLIOTEKI

 

Misja

 

Biblioteka łączy ludzi, informacje i idee, tradycję i nowoczesność, wzbogacając życie mieszkańców i budując lokalną społeczność.

 

Wizja

 

Biblioteka Publiczna Gminy Nur – nowoczesne, dobrze wyposażone centrum kultury i informacji, przyjazne dla każdego. Miejsce aktywizacji, otwarte na potrzeby społeczności lokalnej. Placówka, która pielęgnując kulturowe dziedzictwo regionu, oferuje usługi oparte na nowoczesnych technologiach. Mająca ważne miejsce w życiu społecznym, w jego dokumentowaniu, umacnianiu i integracji. Biblioteka otwarta na współpracę z innymi instytucjami, zarówno lokalnymi, jak i zagranicznymi.

 

Biblioteka realizując wizję kieruje się następującymi wartościami:

 

działanie na rzecz mieszkańców

Biblioteka bada potrzeby mieszkańców i na tej podstawie planuje swoje działania. W działaniach uwzględnia priorytety zapisane w lokalnych strategiach oraz angażuje się we współtworzenie tych strategii. Biblioteka podejmuje starania, by usługi były łatwo dostępne dla wszystkich mieszkańców m.in. poprzez odpowiednie godziny otwarcia. Wybór usług i sposób ich świadczenia jest konsultowany z mieszkańcami. 

 

szacunek dla wszystkich mieszkańców – korzystających i niekorzystających z usług biblioteki 

Biblioteka działa zgodnie z przekonaniem, że wszyscy ludzie mają naturalną potrzebę rozwoju, choć mogą wymagać zindywidualizowanego wsparcia. Traktuje wszystkich użytkowników z szacunkiem tak, aby Biblioteka stała się ich ulubionym miejscem spotkań, do którego chętnie wracają. Podejmuje też starania mające na celu stworzenie oferty dla osób niekorzystających aktualnie z Biblioteki.

 

biblioteka – miejsce otwarte dla wszystkich

Jako instytucja publiczna Biblioteka jest dostępna dla wszystkich mieszkańców niezależnie od ich statusu społecznego, zamożności, sprawności ruchowej i intelektualnej, wykształcenia, narodowości itp. i posiada dla nich odpowiednią ofertę. Każdy mieszkaniec ma prawo korzystania z wszystkich zasobów i usług biblioteki. Biblioteka umożliwia wzajemne poznawanie się mieszkańców i dialog, przeciwdziałając stereotypom i uprzedzeniom. zapewnienie swobodnego, bezpłatnego dostępu do informacji i wiedzy oraz treści kultury

Informacja i wiedza oraz zasoby kultury dostępne w Bibliotece są rzetelne, neutralne, aktualne i niepodlegające cenzurze. Biblioteka zapewnia różnorodność form dostępu do informacji i wiedzy oraz treści kultury poprzez zbiory biblioteczne oraz technologie komunikacyjne i informacyjne, a osobom mającym różnego rodzaju trudności w korzystaniu z jej zasobów (np. z powodu braku kompetencji cyfrowych, kulturowych, niepełnosprawności itp.) zapewnia odpowiednie wsparcie.

 

wspieranie samorozwoju mieszkańców poprzez kulturę i edukację

Biblioteka podejmuje we współpracy z lokalnymi instytucjami i organizacjami działania wspierające samorozwój mieszkańców, związane z upowszechnianiem kultury (zwłaszcza czytelniczej), aktywnym uczestnictwem w kulturze i rozrywką. Biblioteka ułatwia mieszkańcom realizację idei „uczenia się przez całe życie” oferując dostęp do edukacji, przeciwdziałając nierównościom w dostępie do edukacji.

 

integracja społeczności lokalnej 

Biblioteka działa na rzecz wzrostu zaufania i współpracy pomiędzy mieszkańcami oraz różnymi grupami, organizacjami i instytucjami w społeczności lokalnej. Sama prezentuje taką postawę współpracując z organizacjami i instytucjami lokalnymi w ramach mniej lub bardziej formalnych partnerstw. Przeciwdziała też wykluczeniu społecznemu i przyczynia się do budowania tożsamości wspólnoty lokalnej.

 

aktywizacja mieszkańców

Biblioteka pomaga mieszkańcom w samoorganizacji i włączaniu się we wspólne rozwiązywanie lokalnych problemów poprzez np. działalność społeczną osób (wolontariat), grup i organizacji. Stara się też wspierać aktywność obywatelską dostarczając rzetelnej i neutralnej wiedzy będącej podstawą lokalnych debat i konsultacji, które również współorganizuje.

 

współpraca

W Bibliotece ceni się współpracę. Biblioteka współpracuje z lokalnymi instytucjami i organizacjami, a także  ze swoimi użytkownikami.

 

 

otwartość na innowacyjne sposoby działania 

Stałe doskonalenie swoich działań przez Bibliotekę wymaga otwartości na nowe idee i metody pracy. Źródłem tych innowacji może być udział w różnych formach doskonalenia zawodowego czy w sieciach wymiany wiedzy, do których należą inne biblioteki (uczenie się od innych bibliotekarek i bibliotekarzy), instytucje, organizacje czy grupy osób zainteresowanych jakimś tematem. Szczególne znaczenie ma otwartość biblioteki na wykorzystanie nowoczesnych technologii, które mają kluczowe znaczenie dla podstawowych usług biblioteki – udostępniania informacji i wiedzy. Ponadto technologie umożliwiają bibliotece lepszą komunikację z mieszkańcami (strona internetowa, media społecznościowe itp.).

 

 

            CELE STRATEGICZNE I OPERACYJNE

 

Przywołane wcześniej obszary rozwoju pomogły w sprecyzowaniu celów strategicznych (kierunkowych i długofalowych) w perspektywie 2022-2027. Sposób i narzędzia ich realizacji wskazują wynikające z nich cele operacyjne wraz ze szczegółowymi zadaniami służącymi ich osiągnięciu.

 

Obszar I – LITERATURY, WIEDZY I KULTURY Cel strategiczny: Biblioteka w Nurze jako nowoczesne centrum promocji czytelnictwa i kultury

           

Cele operacyjne:

1. Wzmocnienie roli Biblioteki jako ośrodka pobudzającego i wzmacniającego czytelnictwo w regionie

-Wskaźniki

• utrzymanie poziomu aktywnych czytelników

• wzrost liczby zapisujących się czytelników

• wzrost liczby uczestników imprez czytelniczych

 

-Zadania:

• rozwijanie księgozbioru, z uwzględnieniem zbiorów audiowizualnych oraz książek z dużym drukiem w odpowiedzi na potrzeby związane z dostępem do nowych treści oraz nowych  nośników i dostępności literatury i wiedzy

• kontynuacja i rozwój Dyskusyjnego Klubu Książki

• realizacja nowych działań w zakresie edukacji czytelniczej i kulturalnej

• pozyskiwanie funduszy zewnętrznych na działania promujące czytelnictwo

• zwiększenie ilości spotkań autorskich i z ciekawymi ludźmi

• monitorowanie potrzeb i śledzenie trendów na rynku wydawniczym skutkujące przemyślaną i celową polityką gromadzenia i udostępniania zbiorów

 

2. Wydarzenia własne oraz włączanie się w ogólnopolskie akcje promujące książkę i czytelnictwo

-Wskaźniki:

• wzrost liczby wydarzeń i ich odbiorców

• wzrost widoczności na mapie kulturalnej Nura (liczba wejść na stronę internetową, przywołania w mediach, marketing szeptany)

• zainteresowanie potencjalnych partnerów i sponsorów

• adaptacja ogólnopolskich idei do potrzeb mieszkańców Nura

 

 

 

- Zadania:

• aplikowanie o fundusze zewnętrzne na organizację wydarzeń

• śledzenie instytucji inicjujących ogólnopolskie wydarzenia, mediów, publikacji, trendów

• uaktualnianie, unowocześnianie konkursów i wydarzeń edukacyjnych, wprowadzenie nowych form pracy ze społecznością i użytkownikami biblioteki

• stworzenie bazy wolontariuszy

• stworzenie oferty dla specjalnych partnerów i sponsorów

 

3. Utworzenie strefy młodych

-Wskaźniki:

• wzrost liczby młodych czytelników (ze szczególnym naciskiem na dzieci)

• zwiększenie liczby wypożyczeń literatury dla najmłodszych

• stworzenie przyjaznej i estetycznej przestrzeni dla dzieci w bibliotece

• zwiększenie liczby uczestników zajęć i warsztatów

• pozyskanie nowej publiczności na wydarzenia biblioteczne

 

-Zadania:

• nawiązanie stałej współpracy z placówkami oświatowymi i konkretnymi nauczycielami

• unowocześnianie i zróżnicowanie oferty zajęć kulturalno-edukacyjnych

• zwiększenie liczby zajęć i warsztatów

• pozyskiwanie funduszy zewnętrznych dedykowanych pracy z młodym użytkownikiem

• przygotowanie kampanii reklamowej

 

4. Utrzymanie marki oraz wprost rozpoznawalności w Nurze

-Wskaźniki

• wzrost liczby wejść na stronę internetową biblioteki

• wzrost liczby zakupionych materiałów bibliotecznych (książki, audiobooki)

• zwiększenie aktywności odbiorców mediów społecznościowych biblioteki

• zwiększenie liczby aktywnych czytelników, wypożyczeń, odwiedzin, odbiorców imprez

 

-Zadania

• Zaangażowanie czytelników  w akcje promocyjne i kampanie czytelnicze

• Opracowanie i przeprowadzanie kampanii promujących bibliotekę i czytelnictwo, zarówno w przestrzeni wiejskiej, jak też w mediach

• aplikowanie o środki zewnętrzne

 

 

Obszar II – OBSZAR  AKTYWNOŚCI  SPOŁECZNEJ  I  INTEGRACJI Cel strategiczny: Biblioteka Publiczna Gminy Nur jako przestrzeń społecznego rozwoju mieszkańców

 

Cele operacyjne:

1. Pobudzenie i wzmacnianie tożsamości kulturowej oraz regionalnej mieszkańców Nura i okolicznych miejscowości

-Wskaźniki:

• wzrost ilości zorganizowanych spotkań autorskich i projektów poświęconych dziedzictwu   kulturowemu regionu

• wzrost liczby uczestników korzystających ze zbiorów i baz regionalnych

• wzrost liczby uczestników wydarzeń o charakterze regionalnym

• liczba partnerów do współpracy

 

- Zadania:

• organizacja wystaw, spotkań autorskich i innych projektów poświęconych dziedzictwu kulturowemu regionu

• stworzenie ścieżki edukacyjnej regionalnej dla uczniów wszystkich szczebli nauczania

•  współpraca z regionalistami i instytucjami zajmującymi się dziedzictwem kulturowym

• aplikowanie o fundusze zewnętrzne na realizacje projektów o tematyce regionalnej

•  rozwijanie zbiorów i baz regionalnych (bibliografie regionalne, dokumenty życia społecznego)

 

2. Budowanie przestrzeni wiedzy i rozwoju dla mieszkańców Nura

- Wskaźniki:

• liczba podejmowanych inicjatyw

•  wzrost liczby uczestników imprez i projektów

•  wzrost liczby wolontariuszy

 

- Zadania:

• rozwijanie oferty sprofilowanej i dostosowanej do potrzeb mieszkańców, w tym szczególnie projektów rozwojowych związanych ze zdobywaniem kompetencji potrzebnych młodzieży oraz przedsięwzięć angażujących  seniorów

• rozwijanie edukacji medialnej i wspierającej  wykorzystanie nowoczesnych technologii dla użytkowników w każdym wieku

• wdrożenie elementów edukacji obywatelskich dedykowanej w szczególności młodzieży

 

3. Stworzenie partnerstwa na rzecz rozwoju młodzieży Nura oraz współpraca z innymi podmiotami wiedzy i kultury

- Wskaźniki:

•  liczba uczestników inicjatyw

•  powstanie partnerstwa na rzecz rozwoju młodzieży Nura

•  liczba partnerów do współpracy

•  liczba wolontariuszy

 

- Zadania:

• aktywne uczestnictwo  w kulturalnych i edukacyjnych imprezach i projektach partnerów

•  stworzenie przestrzeni i zainicjowanie spotkania podmiotów zainteresowanych

•  promocja postaw dialogu i współpracy na rzecz kultury i wiedzy w Nurze

•  rozwijanie współpracy z aktualnymi partnerami instytucjonalnymi i społecznymi, pozyskiwanie nowych partnerów

•  rozwijanie wolontariatu.

 

 

 

           

 

Podsumowanie

 

Aby świadomie kształtować przyszłość kultury potrzebna jest nam zarówno znajomość naszej historii i tradycji, jak i jasnej wizji celu, do którego chcemy dążyć. Planując naszą pracę powinniśmy sobie stale odpowiadać na pytania: dokąd zmierzamy, jakie są nasze atuty, jakie słabości, co jest dla nas istotne, jaki obraz chcemy przekazać otoczeniu?  

 

Koncepcja pracy biblioteki nie jest sztywnym, formalistycznym dokumentem – chciałabym, aby pomagała w kreatywnym i wizjonerskim podążaniu w przyszłość, aby SŁUŻYŁA całej społeczności. 

 

Cele, które wyznaczyłam sobie do realizacji są ambitne i stanowią swego rodzaju wyzwanie. 

 

„Kto chce szuka sposobu, kto nie chce szuka powodu” – zamierzam szukać sposobów na coraz bardziej efektywne funkcjonowanie Biblioteki Publicznej Gminy Nur.