Wojna 1920 r. na terenie Gminy Nur - opracowanie historyczne
W 2020 r. obchodziliśmy 100. rocznicę zwycięstwa nad bolszewikami. Wojna w 1920 r. była największym konfliktem zbrojnym stoczonym przez tworzone wówczas Wojsko Polskie o zachowanie niedawno odzyskanej niepodległości i określenie granic odradzającej się po ponad wiekowej niewoli Polski. Nur był w tej wojnie miejscem walk o przeprawę przez Bug, a w Zaszkowie 2 i 3 sierpnia 1920 r. toczyły się najbardziej zacięte walki na linii rzeki Nurzec. Pandemia nie pozwoliła nam na uroczyste obchody tego ważnego wydarzenia historycznego.
Aby uczcić i zapisać w lokalnej pamięci tę ważną rocznicę Biblioteka Publiczna Gminy Nur zleciła, pod patronatem Wójta Gminy Nur, wykonanie opracowania przebiegu bitewnych zmagań 1920 r. na terenie Gminy Nur lubelskim historykom – Leszkowi Zugajowi i Grzegorzowi Antoszkowi. Nie zachowały się niestety żadne zdjęcia, pamiątki, ani wspomnienia z tamtych dni wśród mieszkańców naszej gminy. Dlatego biblioteka sięgnęła do swoich zbiorów starej fotografii i uzupełniła publikację o zdjęcia czasowo bliskie 1920 r. Są to zdjęcia nurskich Żydów, zdjęcia Zaszkowa i Nura, które nadały temu historycznemu opracowaniu bardziej lokalny charakter.
Najbardziej unikatowe są zdjęcia nurskich Żydów. Trafiły one do biblioteki kilka lat temu, kiedy Nur odwiedzili wnukowie Szaji Gurfinkiela, mieszkańca Nura semickiego pochodzenia, który w wieku dwudziestu kilku lat wyemigrował do USA. Wkrótce po nim na emigrację wyruszyła jego ukochana Ryfka z Ciechanowca. Niestety nie została przyjęta z falą emigrantów do Ameryki i zatrzymała się na Kubie. Tam odnalazł ją Szaja, poślubił i jako swoją żonę zawiózł do Kalifornii, gdzie wcześniej osiadł. Jego wnukowie, do dzisiaj mieszkający w Kalifornii, przybyli do Nura, aby „zobaczyć niebo, pod którym urodził się i dorastał” ich dziadek!
